ارتباطات اجتماعی،روابط عمومی،روزنامه نگاری و مطالعات وسایل ارتباط جمعی

سه شنبه, ۲ ارديبهشت ۱۳۹۳، ۰۱:۲۹ ب.ظ

اهمیت جایگاه فناوری اطلاعات وارتباطات ازآن جهت است که امروزه درعصرارتباطات ودر پرتو انقلاب فناوری اطلاعات نه تنها از این فناوری برای تبادل افکار واندیشه ها استفاده می شود بلکه بسیاری از امور وابعاد زندگی انسانها تحت تاثیر این فناوری است در کشورهای توسعه یافته وحتی برخی ازکشورهای درحال توسعه کمتر جنبه ای از زندگی انسانها رامی توان یافت که تحت تاثیر قرارنگرفته باشد.

امروزه برای انجام بسیاری از کارها نیاز به حضور فیزیکی افراد نمی باشد. باالکترونیکی شدن امور اکثر خدمات و امور روزمره زندگی در فضای سایبر یابه عبارت دیگر دنیای مجازی قابل پیگیری است. اموری مانند« دولت الکترونیک»«تجارت الکترونیک» ، بانکداری الکترونیک، آموزش الکترونیک . . . شمه ای از این اموراست که بیانگر انتقال فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی، هنری از دنیای واقعی به فضای سایبریا دنیای مجازی است. پرفسور برنر که یکی از اساتید «حقوق فناوری اطلاعات» می باشد درمقام بیان فضای مجازی می گوید:« فضای مجازی گستره ای است که در کنار دنیای فیزیکی قرار دارد وآن عبارت است ازیک واقعیت مفهومی مشترک یایک دنیای مجازی . . . »

به هرحال تغییر وتحول دروسایل ارتباط جمعی یابه تعبیردیگر «انقلاب فناوری اطلاعات» باخلق دنیای جدیدی به نام دنیای مجازی به تعامل بین حاکمیت وشهروندان وتعامل شهروندان باهمدیگر وتوزیع اطلاعات علمی، هنری وفرهنگی چهره ای جدید بخشیده است.

باتوجه به اینکه موضوع بحث آسیب های اجتماعی ناشی از وسایل ارتباط جمعی باتاکید براینترنت وماهواره است،پس از بیان مقدمه فوق به اصل موضوع برمی گردیم ونقش وسایل ارتباط جمعی درآسیب های اجتماعی مورد بررسی قرارمی دهیم.

هریک از وسایل ارتباط جمعی ضمن اینکه به لحاظ تسهیل امورآثار مثبتی درجامعه داشته ودارند به لحاظ سوء استفاده ای که ازآنها می شود. ممکن است آسیب هایی را برای جامعه به دنبال داشته باشند. هرچه وسایل ارتباط جمعی بیشتر قابل کنترل باشند آسیب های ناشی ازآنها کمتراست وهرچه قابلیت کنترل این وسایل کمترباشد بیشتر مورد سوء استفاده قرارمی گیرند وآسیب های ناشی ازآنها برای جامعه بیشتراست.

نشریات – رادیو و تلویزیون ازجمله وسایلی هستند که معمولاً هرکسی توانایی دایر کردن وراه اندازی آنها را ندارد. وحتی افرادی که ازچنین توانایی برخوردارند . دولتهاوجامعه سعی درکنترل آنها دارند لذاکمتر مورد سوء استفاده قرار می گیرندوآسیبهای ناشی ازآنها برای جامعه مخصوصاً ‌خانواده ها کمتر است.

بررسی نقش ماهواره

ماهواره درسال1960 اختراع شد واستفاده ازآن درسال 1980 برای اکثر کشورها عمومیت پیداکرد تاقبل از اختراع ماهواره رادیو، وتلویزیونهای کشورها به لحاظ برد کوتاهی که داشتند بیشتر قابل کنترل بودند چراکه هرکس می خواست ایستگاه رادیویی یاتلویزیونی برای پخش برنامه ای یک کشور ایجاد کند یاباید در داخل کشور ویادر نزدیک مرزهای آن کشوراین کار راانجام می داد که نهایتاً توسط حکومتها قابل کنترل بودند. اما اختراع ماهواره امکان ارسال اطلاعات صوتی وتصویری راازهرنقطه به نقطه دیگرزمین امکان پذیر کرد.

بااختراع ماهواره درسال1960 امکان تبادل اطلاعات دچارتحول عظیمی شد.ابتدا ماهواره ها دارای حجم زیادی بودند وتعداد حداکثر 4 کانال تلویزیونی راپخش می کردند.

کم کم از حجم ماهواره کاسته شد وبرکیفیت آنها نیزافزوده گردیده درحال حاضریک ماهواره حدود2000 کانال تلویزیونی پخش می کند.

حجم دیش های گیرنده نیز کمتر شده است LNB ماهواره اسدآباد حجم یک اتاق 4×3 را داشت ولی امروزه گیرنده های کوچک کار تجهیزات بزرگ ماهواره اسدآباد راانجام می دهند.

آنتن گلوبال روی ماهواره ها نصب شد وقابلیت پخش برای همه دنیاراپیداکرده است.

درآینده نزدیک امکان استفاده از باندUHF ودریافت بدون دیش وریسور امکان پذیرخواهدشد.

درآینده نزدیک امکان تعبیه دستگاه مترجم خودکار روی گیرنده ماهواره امکان پذیرخواهدشد ودریافت برنامه های ماهواره ای برای هرکس باهرفرهنگ وزبانی آسان خواهدشد.

درحال حاضر حدود یکصد ماهواره از 15کشور قابلیت پخش برنامه روی ایران را دارند وازهرماهواره به طور متوسط 200 کانال قابل پخش است و20 هزار کانال تلویزیونی برای کشور ایران قابل دریافت است.

ازنظر فنی امکان مبارزه باماهواره تقریباً غیرممکن شده است ونشانه آن وجود دیش های زیاد بربالای پشت بام ها است.

بنابراین ضمن اینکه ماهواره ها امکانات وتسهیلات بسیار زیادی در اختیار بشریت قرارداده اند. زمینه سوء استفاده رانیز فراهم کردند. ماهواره به مهاجمان فرهنگی و دشمنان آداب، سنن، فرهنگ وعقاید ملتهای مستقل این امکان راداده است که بتوانند در خارج از مرزها بدون هرگونه کنترلی هویت آنها رامورد هجمه قراردهند وبرای آنها برنامه ریزی فرهنگی کنند.

بررسی نقش اینترنت:

آثارفرهنگی سوء استفاده از اینترنت همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند یک نعمت الهی است لیکن اگربه درستی مورد استفاده قرارنگیرد بسیار زیانبار تر و ویران گرتر از ماهواره است زیرا اینترنت هم روزنامه است وهم رادیو است وهم تلویزیون وماهواره ها درخدمت اینترنت قرارگرفته اند. قبل ازاینکه به آسیب های ناشی از اینترنت بپردازم توضیح مختصری درخصوص تاریخ وخدمات اینترنت می دهم.

اینترنت در دهه 60 میلادی یک شبکه کامپیوتری بود که چند کامپیوتر وزارت دفاع امریکا رابه هم متصل می کرد نام این شبکه آرپانت بود. در دهه 1970 میلادی این فناوری برارتباط بین شبکه ای رایانه ای وزارت دفاع تبدیل شد. دردهه 1980 میلادی چندین شبکه رایانه ای دانشگاهی درآمریکا به این شبکه ها اضافه شدوارتباط بین شبکه های رایانه ای نظامی و دانشگاهها برای دسترسی به شبکه ها درهنگام بمباران هسته ای فراهم گردید.

در دهه 1990 میلادی شبکه های رایانه ای بیش ازیکصد وپنجاه کشور دنیار به این ابرشاهراه جهانی اضافه شد واستفاده از اینترنت عمومیت یافت.البته آمریکا شبکه های رایانه ای خود را ازواخر دهه 80 میلادی از اینترنت جداکرد.

بنابراین عمومیت یافتن اینترنت عمومی کمتراز30سال دارد واکنون اینترنت شبکه شبکه ها نامیده می شود.

ایران از اواسط دهه1370 به صورت محدود به اینترنت راه یافت وکم کم حضور خود راگسترش داد.

اکنون درجهان بیش از یک میلیارد کابر اینترنتی وجوددارد.درایران طبق برآورد برنامه توسعه چهارم اقتصادی در پایان برنامه باید حدود30 میلیون کاربرد برداشته باشد.

خدمات اینترنت وویژگیهای آن

اینترنت دارای خدمات گوناگون است خدماتی ازقبیل: وب سایت – وبلاک- ایمیل- پروفایل – گروههای اینترنتی- چت – انواع خدمات جستجو وغیره ازجمله خدمات اینترنتی هستند ازناحیه این خدمات ضمن ارائه تسهیلات آسیبهای نیز به کابران اینترنت وارد می شود. گفته شدکه آسیب های اجتماعی ناشی از اینترنت بسیار فراتر از ماهواره است. چراکه تسهیلات آن هم بیشتر از ماهواره است- هرچه تسهیلات بیشتر باشد خطرات هم بیشتر است. اکنون ماهواره وسایر وسایل ارتباط جمعی ابزاری هستند درخدمت اینترنت به تعبیر دیگر.آنچه خوبان همه دارند اینترنت تنها دارد وبلعکس آنچه بدان همه دارند اینترنت تنهادارد.واین به خاطرویژگی خاص خدمات اینترنت استکه عبارتنداز:

الف) اینترنت ابزاری است چندرسانه ای (یابه تعبیر آمریکایی ها مولتی مدیا)

اینترنت هم روزنامه است هم رادیو است وهم تلویزیون است آن هم باامکانان ویژه ایستگاه رادیو وتلویزیون که نیاز به جاومکان فیزیکی وکارمند ندارد وهزینه ندارد.

ب)کم هزینه بودن وآسان بودن تولید ونشر اطلاعات دراینترنت (عدم نیاز به مکان وامکانات فیزیکی) امروزه هرکس می تواند بایک رایانه ویک خط تلفن وباآشنایی اندک با رایانه یک وبلاگ در اینترنت ایجاد کند وبدون اینکه نیاز به جا ومکان فیزیکی خاصی داشته باشد درفضای سایبر بدون هیچگونه هزینه ای جایی را باآدرس معین برای خود برگزیند. فضای وبلاگ (جایی که در فضای مجازی برای ارائه مطالب انتخاب می شود) درعین کوچکی به قدری وسیع است که درهرجای این جهان (اعم ازخشکی ودریا وفضا وحتی کرات دیگر) می توان به راحتی بافشردن چنددکمه وارد آن شده ومحتویات آن رامطالعه ، استماع ویا مشاهده نموده کسی که جایی رادر فضای سایبر برای خود برمی گزیند می تواند درنقش های مختلف دراین فضا ظاهرشود. به عنوان مثال می تواند صاحب امتیاز یک نشریه ودرعین حال مدیرمسئول ،‌سردبیر وخبرنگار ویاتحلیل گر و روزنامه نگار آن نشریه باشد. می توان درعین همه کار بودن یک نشریه به طور هم زمان از وبلاگ خود به عنوان ایستگاه رادیو استفاده کند وبه عنوان مجری،‌گوینده ، تهیه کننده تمام اخبار واطلاعات موردنظر خود رابه صورت صوت دروبلاگ خودمنتشر نماید. ودر عین حال می تواند از وبلاگ به عنوان ایستگاه تلویزیون استفاده کند همه کاره آن باشد وهمه این کارها راباکمترین هزینه وباصرف مقداری از وقت خود به آسانی انجام دهد. حال در نظرداشته باشیدکه اگراین فرد یک فرد مخرب اخلاقی، اجتماعی وفرهنگی باشد تاچه مقدار می تواند آسیب به جامعه وارد کند.

ج)نشریه ، رادیو وتلویزیون اینترنتی بسیار جذاب تراز نوع سنتی آن است.

مطالب اینترنت هرلحظه دراختیار کاربراست وبه کرات می توان یک مطلب را از یک رادیو اینترنتی شنید وازیک تلویزیون دید درحالی که این امکان در رادیو وتلویزیون سنتی وجود ندارد. مطالب نشریه الکترونیکی (اینترنتی) به هرشکلی وهررنگی قابل ارائه است ومحدودیتی وجود ندارد. نشریه اینترنتی برخلاف نشریه سنتی می تواند هرلحظه مطالبی بیشتر ازلحظه قبل داشته باشد واین موجب جذابیت آن خواهدشد به همین جهت یک کاربر در روز چندمرتبه به یک نشریه اینترنتی مراجعه می کند. ولی نشریه کاغذی پس ازیک مرتبه مطالعه دیگر قابل استفاده نیست.

د)کاربر نشریه و رادیو وتلویزیون اینترنتی برخلاف رادیو تلویزیون سنتی حق انتخاب اخبار واطلاعات دارد.

کاربررادیو وتلویزیون سنتی گاهی ممکن است ساعتها وقت صرف کند تا رادیو یاتلویزیون مطلب مورد نظر ومورد علاقه او راپخش کندودرنتیجه مجبور است بسیاری از مطالب راکه علاقه ای به دیدن وشنیدن آنها ندارد ببیند وبشنود تابه مطلب موردنظر برسد. اما کاربر اینترنت(یا به تعبیر دیگر رادیو وتلویزیون اینترنتی) چون همیشه ودرهمه وقت همه مطالب منتشر شده را در روی سایت دارد هرکدام راکه خواست بافشار دادن یک دکمه کامپیوتر انتخاب می کندودرنتیجه کاربر اینترنت برخلاف کاربر رادیو وتلویزیون ناخواسته هدایت نمی شود وآزاد تر است. دیگران برنامه به اونمی دهند اوخود برنامه را انتخاب می کند وبرمی گزیند.

هـ)کاربر رادیو وتلویزیون ونشریه اینترنتی(الکترونیک) از تنوع مطالب بیشتری برخوردار است.

گفتیم 15تا20 هزار کانال ماهواره قابل پخش در فضای ایران وجود دارد اماچند سایت وجود دارد؟ شاید بیش از صدها میلیون وبلاک و وب سایت وجوددارد که به صورت چندرسانه ای (مولتی مدیا) در اختیار کاربران اینترنت هستند درحالی که کل شبکه های رادیویی وتلویزیونی ماهواره ای که دراختیار همه کاربران ایرانی ماهواره قرار دارد شاید کمتر از20000 تا باشند واین تنوع هم مفید است هم مضر.

نتیجه اینکه باعنایت به اینکه ارائه مطالب دراینترنت خیلی راحت تر از سایرنشریات و وسایل ارتباط جمعی است وباعنایت به اینکه دسترسی وانتخاب مطالب اینترنت خیلی راحت تر از دسترسی به سایر وسایل ارتباط جمعی است لذاهرکسی می تواند مطلب ارائه دهد وبه تعداد سلیقه های موجود در دنیا می تواند وبلاک و وب سایت ومطالب متنوع وجود داشته باشد برخلاف سایر وسایل ارتباط جمعی به لحاظ عدم محدویت وبه لحاظ عدم فیزیکی بودن محل تولید وانتشارشان شناخت اهداف وخط مشی آنها بسیارمشکل وضرر وآسیب آنها برای نوجوانان وکسانی که هنوز تجربه کافی برای برخورد باهمه افکار را ندارند بسیار زیاداست.

5- فضای سایبر اقیانوس طوفانی ومتلاطم

فضای سایبر مانند اقیانوس بسیارطوفانی وپرتلاطمی است که هرکس را یارای رفتن در داخل آن نیست وچه بسیار افرادی که وارد شدند به لحاظ عدم آشنایی با فن شنا ونداشتن وسیله مناسب اقیانوس پیمائی غرق گردیده وخوراک کوسه ها شده اند. در زیربه چند نمونه ازپرونده های افرادی که درهنگام استفاده ازخدمات اینترنت دچارآسیب شده اند اشاره می کنیم .

6- انواع آسیب های ناشی از اینترنت

آسیبهای ناشی ازسوء استفاده ازاینترنت رادریک تقسیم بندی کلی می توان به سه دسته تقسیم کرد.

الف)آسیب های امنیتی وسیاسی

ب)آسیبهای اقتصادی

ج)آسیب های اجتماعی

دراینجا چون موضوع بحث این جلسه بررسی آسیب های اجتماعی ناشی از اینترنت است لذا ما بررسی آسیب های امنیتی – سیاسی وآسیب های اقتصادی رابه فرصت دیگری موکول می کنیم و به لحاظ ضیق وقت اشاره ای خلاصه وار به سرفصل های آسیب های - اجتماعی- اخلاقی وفرهنگی ناشی از اینترنت خواهیم داشت که همه آنها راتحت عنوان آسیب های اجتماعی مورد بررسی قرار خواهیم داد.

7- آسیب های اجتماعی ناشی از اینترنت

آسیبهای اجتماعی ناشی از اینترنت رامی توان به دو دسته تقسیم کرد.

الف)‌آسیب های اجتماعی ناشی از سوء استفاده از امکانات اینترنت

ب) آسیب های اجتماعی مرتبط باماهیت وطبیعت ویژه اینترنت

الف- آسیبهای اجتماعی ناشی از سوء استفاده از امکانات اینترنت

این آسیب های راباتوجه به پرونده هایی که در دستگاه قضایی مطرح شده اند دسته بندی کرده ام. در دادسرای تهران یک دفتر مبارزه باجرائم اینترنتی وجود دارد که با دادسرای ارشاد تهران همکاری دارد. این دفتر بیشتر باآن دسته از جرایم اینترنتی که دارای ماهیت اخلاقی، فرهنگی واجتماعی هستند مبارزه می کند وباپلیس امنیت اخلاقی ناجا نیز همکاری دارد مطالبی که ارائه می کنم دسته بندی پرونده های است که درآن دفتر و دادسرای ارشاد مطرح شده اند.

الف-1) سوق دادن جوانان به سوء استفاده از وبلاگ ها و وب سایتهای اینترنتی

اشاره می کنم به پرونده یک نوجوان 18 ساله ازیک خانواده مذهبی که وبلاک اوشامل مطالب مربوط به:

1- تشویق رابطه جنسی نامشروع

2- تشویق روابط جنسی بامحارم با داستانهای شهوت انگیز بود واین اقدامات باعث شده بود که این نوجوان به جای پرداختن به وظایف اصلی خود که درس خواندن و تکوین شخصیت علمی معنوی می باشد به انحراف کشیده شود واز خانواده ومحیط مذهبی فرار کند که در نهایت باکمک وهشیاری دستگاه قضایی وپلیس وخانواده این نوجوان به اشتباه خود پی برده به دامن خانواده ومدرسه ومحیط مذهبی خود بازگشت سوء استفاده از وبلاگها و وب سایتها علاوه برمسائل خلاف اخلاق وعفت عمومی شامل موارد زیراست.

- توهین به ائمه ومقدسات به تمسخرگرفتن فرهنگ عاشورا (علت عدم نظارت خانواده)

- توهین به قومیت های مختلف

- سایتهای الحادی که نوجوانان وجوانان رابه شیطان پرستی وپذیرش عقاید وسایر فرقه های ضاله تشویق می کنند.

الف-2)سوء استفاده ازچت روم اینترنت

چت روم اینترنت می تواند یک محیط علمی باشد ولی تبدیل به یک محیط مبتذل برای بسیاری از کاربران ایرانی شده است چت روم باتوجه به زنده بودن محیط موجب انحراف دختران وسوء استفاده از پسران نوجوان وزنان ونهایتاً ازهم پاشیدن خانواده ما شده است پرونده کسی که یک دختر جوان راوادار کرده بود از جلو وب کم خود راجریان کند وبعد سوء استفاده کرده بود وتصاویر راضبط کرده بود وبدین وسیله قصد اخاذی از خانواده وی راداشت ازپرونده های قابل توجه است. بارها خانواده اعتراض می کنند که چرا جلواین محیط گرفته نمی شود.پرونده دیگری که دراین خصوص تشکیل گردید پرونده دختر روستایی است که ازطریق چت فریب خورد وازخانه فرار کرده گرفتارمرد47 ساله شدو روی بازگشت نداشت. که نهایتاً باهمکاری مقامات قضایی، پلیس وبهزیستی ازمهلکه نجات یافته ودامن خانواده بازمی گردد.

الف-3)سوء استفاده از پروفایل ها وسایتهای دوست یابی

پروفایل صفحه ای است که فرد اطلاعات شخصی خود را برای تجارت دوست یابی شغل یابی و. . . درآن قرار می دهد که ممکن است این اطلاعات مورد سوء استفاده قرار می گیرد. افراد به جای اطلاعات خود اطلاعات دیگری را روی آن قرار می دهند.افرادی که اطلاعاتشان در پروفایل قرار می گیرد بارها مورد سوء استفاده قرار گرفته اند. اشاره می کنم به پرونده دختری که دریکی از ادارات تهران مشغول به کار بردبود برای اوپرفایل ساخته بودند ومشکل برایش ایجاد کرده بودند ریشه دوستی اینترنتی بوده نه از محیط کار وخانواده واین پروفایل باعث بدبینی شدید همکاران وخانواده به این دختر شده بود به نحوی که محیط برایش غیرقابل تحمل بود.

الف-4)آسیبهای سوء استفاده از اطلاعات داخل رایانه های خصوصی مردم

هک کردن وبردن اطلاعات پرونده دختری که اطلاعات خود را روی اینترنت دیده است از پرونده هایی است که دراین خصوص مطرح شده است. افراد بایدمواظب نامه های الکترونیکی (ایمیل) وعکسها وسایر مطالب درون رایانه خود باشند.

الف- 5)آسیبهای ناشی از سوء استفاده از پست الکترونیک (ایمیل)

ازجمله آسیب های پست الکترونیک این است که درآن آدرسها مشخص نیست آدرسها پست الکترونیک به آدرس ناکجا آباد می ماند گاهی محتوای ایمیل هایی که ناخواسته دریافت می شود بسیارخطرناک است وممکن است موجب انحراف شود.استفاده های ضدامنیتی نیز ازاین وسیله انجام می شود که دراینجا که موضوع بحث ما آسیب های اجتماعی است جای پرداختن به آن نیست.

الف- 6)آسیبهای ناشی از سوء استفاده از بازی های رایانه ای

این بازیها که توسط دشمن طراحی شده است هم به نمادهای ملی وهم به نمادهای مذهبی شلیک می شود.دراین بازیها هویت ملی ومذهبی دختران وپسران ماکه درحال شکل گیری است مورد هدف قرار می گیرد. خانواده ها باید بسیار مواظب محتوای بازیهای رایانه ای باشند. دستگاههای مسئول هم باید نظارت کنند.

الف-7)آسیبهای ناشی از سوء استفاده ازامکانات گروههای اینترنتی

تشکیل گروهها وفرقه های الحادی- با اهداف وانگیزه های خاص که اکنون گروههای شیطان پرستی وبسیاری دیگراز گروههای الحادی جزء اینها هستند- همچنین فال بینی وخرافه پرستی وغیره. ازاین طریق شیوع پیداکرده است.

نتیجه: به طورکلی آسیبهای اجتماعی ناشی از سوء استفاده از امکانات اینترنت شامل مواردی می شود که دشمن هویت دینی وملی این مردم راهدف قرار داده است.واینجاست که اهمیت هشدارهای جدی ومکرر رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت اله خامنه ای که بارها خطرات تهاجم فرهنگی دشمن رابه مسئولین ومردم گوشزد کرده اند مشخص می شود.

رهبر معظم انقلاب بارها درمورد تهاجم فرهنگی شبیخون فرهنگی وناتوی فرهنگی دشمن هشدار داده اند واکنون این جانب به عنوان یک کارشناس می گویم که اصلی ترین صحنه این جنگ صحنه اینترنت است که دشمن بوسیله آن وارد خانه های ماشده است. وامروز مرزهای جغرافیایی برداشته شده است.

ب) آسیبهای اجتماعی ناشی از ماهیت وطبیعت ویژه اینترنت

ب-1)اعتیاداینترنتی

باتوجه به اینکه فضای اینترنت یک فضای بسیار وسیع است که گشت زدن درآن وازاین سو به آن سورفتن در آن بسیارآسان است وباتوجه به اینکه فضای سایبر به فراخور حال افراد امکانات زیادی دارد واستفاده ازاین امکانات کم هزینه است کسانی که وارد این فضا می شوند خیلی دیرازآن دل می کنند وبه سختی خارج می شوند وبه عبارت دیگر اعتیاد به اینترنت پیدامی کنند.

معتاد اینترنتی کسی است که نمی تواند یک روز رابدون اینترنت سپری کند و روزانه چندین ساعت درفضای اینترنت گشت می زند.برخی از آسیبهای ناشی از اعتیاد به اینترنت عبارتنداز:

نتیجه اعتیاد به اینترنت

1- افسردگی 2-اضطراب 3- انزوا 4- مختل شدن فعالیت های روزمره 5- رها کردن شغل(بیکاری)

ب- 2)مصنوعی شدن ارتباطات واز بین رفتن روابط صحیح اجتماعی

افراط در استفاده از اینترنت روابط چهره به چهره راکه موجب و صفا وصمیمیت می شود ازبین برده است استفاده ازایمیل – چت، شب نشینی های اینترنتی به وسیله وب کم- دوست یابی مصنوعی همه وهمه باعث ازبین رفتن صفا وصمیمیت درجامعه شده است.

ب-3)تضعیف نهاد خانواده وصله ارحام

کسانی که در استفاده از اینترنت افراط می کنند به جای اینکه به دنبال ارتباط برقرارکردن باارحام وفامیلها باشند به دنبال چت کردن ودوست یابی درخارج از خانه هستند- یاردر خانه ما وگرد جهان می گردیم.اگر غربیها نیاز به دوست یابی اینترنتی دارند بدان جهت است که واحد خانواده درغرب ضعیف است اما نباید این فرهنگ در ایران رسوخ کند چراکه عشق رادرخانواده از بین می برد.افراط دراستفاده از اینترنت دربرخی از خانواده ها موجب طلاق گردیده است وحتی این افراط باعث شده است که اخیراً بااصطلاح جدیدی به نام «بیوه اینترنتی» مواجه شویم.

ب-4)بی هویتی وبحران هویت

یکی از ویژه گی های حضور در اینترنت دروغگویی وپنهان کردن هویت واقعی خوداست. چراکه این فضا ناکجا آباد است. ناشناخته است وهرکس باهویت واقعی وارد فضای سایبر شود ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرد بنابراین مجبور است هویت واقعی خود راپنهان کند واین باویژگی دوران جوانی که دوران هویت یابی است بسیار در تضاد است جوان که به دنبال کشف ارزشها ودرونی کردن آن است ضدارزشی را درونی می کندکه بسیار خطرناک است.پس باید این موضوع رابه نوجوانان وجوانان متذکر شد.

ب-5)جرأت وجسارت ارتکاب جرم به خاطر ناشناخته بودن درمحیط

جرم شناسان می گویند یکی از دلایل کثرت وقوع جرم درحاشیه شهرها، مهاجرنشین بودن آنها وناشناخته بودن افراد یک محله برای همدیگراست. به تجربه ثابت شده است که اگر افراد یک محل همدیگر را بشناسند کمتر مرتکب جرم می شوند. فضای سایبر فضایی است که اهالی آن درعین ارتباط همدیگر را نمی شناسند. هرروز می شود بایک هویت خاص وارد این فضا شد لذا این فضا خودبخود جرم زا وآسیب آفرین است. حتی اگر پلیس هم پس از زحمات زیاد بتواند آدرس مجرم راپیداکند چون درفضای واقعی بامرزهای جغرافیای ومحدودیت های ان روبروست اگر مجرم درکشور دیگر باشد به سختی می شود اورا دستگیر ومجازات کرد.

8- راهکارهای برخورد با آسیبهای اجتماعی مرتبط به اینترنت وماهواره (فناوری اطلاعات)

برای اینکه به راهکارهایی عملی برخورد باآسیبهای اجتماعی ناشی از فناوری اطلاعات برسیم اول باید آسیب شناسی کنیم و واقعاً به وجود آسیبها اعتقاد داشته باشیم باید پنبه را ازگوش خود خارج کنیم واگر خواب هستیم از خواب غفلت بیدار شویم. اگر رهبر معظم انقلاب خطر تشکیل ناتوی فرهنگی وفعلیت تهاجم راگوشزد می کنند واگر ما باور کنیم که دشمن برای از بین بردن هویت دینی وملی مردم ما و فروریختن سدعظیم آنها، صحنه جنگ رابه داخل خانه های ماآورده است باید شیپور جنگ رابه صدا درآوریم وبانواختن این شیپور همه را ازاین موضوع باخبرکنیم. وابزارهای لازم رادراختیار مردم قرار دهیم. اقدامات ابزارهای برخورد باآسیبها به دونوع دسته تقسیم می کنیم.

 الف) ابزارها واقدامات پیشگیرانه

 ب) ابزارها واقدامات مبارزه ودرمان

الف) اقدامات وابزارهای پیشگیرانه

الف-1)آگاهی بخشی وآگاه کردن مردم ازطریق بسیج کردن همه امکانات موجود.

امکاناتی که می توان ازآنها استفاده کرد به شرح زیرهستند.

- صدا وسیما- خوشبختانه ما موقعیت خوبی از جهت توجه مردم به شبکه های رادیویی و تلویزیونی داریم وباید ازاین امکان استفاده کرد وبه مردم آگاهی داد.

- استفاده از نشریات وروزنامه ها که وزارت ارشاد باید برنامه ریزی کند.

- استفاده از امکانات عظیم آموزش وپرورش که بازبده ترین نیروها ودلسوزترین نیروها (یعنی به وسیله معلمان) هدایت کودکان ونوجوانان این مرز و بوم را برعهده دارد. باید از امکانات مربیان تربیتی وسایر امکانات آموزش وپرورش برای آگاه کردن دانش آموزان باخطرتهاجم فرهنگی دشمن استفاده کرد.

- استفاده ازامکانات دانشگاهها وحوزهای علیمه برای برگزاری همایش های تخصصی

- استفاده ازظرفیت مساجد و روحانیت که بسیار تاثیر گذار است.

- استفاده از دیگرابزارهای فرهنگی مانند سینما وتئاتر.

- استفاده از امکانات آموزشی نیروهای نظامی که همه جوانان ذکور ناگزیر از انجام خدمت نظام وظیفه هستند.

– استفاده از سازمانهای غیردولتی و. . .

الف -2) تحکیم وتقویت مبانی عقیدتی جامعه خصوصاً جوانان ازطریق نهادهایی که نام برده شده زیرا عقیده محکم واستوار عامل بازدارنده ای در مقابل آسیب ها است

الف-3)برنامه ریزی برای آموزش تخصصی مردم خصوصاً‌جوانان برای ورود به فضای مجازی وابراز وجود وارائه برنامه های دینی وملی جذاب به نحوی که جوانان با ارائه وب سایت ها حضور درچت ها ، حضور در گروههای اینترنتی ساختن بازی های اینترنتی مفید درفضای اینترنت تاثیرگذار شوند ومطالبی راکه دارای محتوای عالی ملی ومذهبی باشد ارائه نمایند.

الف-4)رفع مشکلات ازدواج جوانان چراکه باحل شدن مشکل ازدواج دشمن کمتر می تواند ازجاذبه جنسی (سکس) برای سایر اهداف خود استفاده کند. البته حل مشکل ازدواج منوط به حل مشکل شغل(بیکاری) ومسکن جوانان است که دولت باید دراین خصوص نیز برنامه ریزی کند.

الف-5)توجه عملی خانواده ها به ارزشهای دینی وملی مانند صله ارحام ورفت وآمد بافامیل وارحام دراعیاد ومراسم ملی ومذهبی که مانع از دوستیابی ها واز هم پاشیده شدن خانواده ها می شود.

الف-6)نظارت خانواده ها برکار جوانان در استفاده از اینترنت درمنزل وجلوگیری از افراط در استفاده از اینترنت و ورود به فضاهای خطرناک که دشمنان درکمین جوانان نشسته اندونظارت نهادهای مسئول خصوصاً پلیس

الف-7)اماکن به کافی نت ها وتولید بازیهای رایانه ای

الف-8) تشکیل پلیس پیشگیری سایبری برای گشت در فضای سایبر وکمک به افرادی که در معرض خطر هستد(پیشگیری وضعنی) همه مواردقبل پیشگیری اجتماعی بودند.

الف-9) استفاده ازنیروهای مردمی (بسیج) برای گشت درفضای سایبر واعلام موارد سوء استفاده به پلیس درکشورهای غربی از مراکزی تحت عنوان هات لاین و تیپ لاین برای جلوگیری ازسوء استفاده جنسی ازکودکان وانتشار پورنوگرافی استفاده می شود.

الف-10)تشکیل ستادی ومتشکل ازهمه نهادهای ذیربط تحت نظر دادستانی کل کشور برای برنامه ریزی جلوگیری ازآسیب های اجتماعی وسایر آسیب های مرتبط بافناوری اطلاعات درحال حاضر دادستانی کل کشور درحال تشکیل ستادی تحت عنوان «ستاد پیشگیری ومبارزه باجرائم فناوری اطلاعات» است.

الف-11) قانونگذاری به منظور تعیین وظایف نهادها در فضای سایبر واحیاناً تشکیل نهادهای ضروری برای پیشگیری ومبارزه باآسیب های مرتبط بافناوری اطلاعات.

ب- اقدامات وابزارهای لازم برای مقابله ودرمان آسیبهای ایجاد شده

ب-1)وضع قوانین لازم توسط مجلس شورای اسلامی برای برخورد باجرائم فناوری اطلاعات درحوزه آسیب های اجتماعی البته قوه قضائیه نیز باید پیش نویس لوایح راتهیه کند که کارهایی دراین زمینه شده ولی باید استمرار داشته باشد وبه روز شود. قانون نحوه مجازات اشخاصی که درامور سمعی وبصیری فعالیت غیرمجاز دارند مصوب 1376 اقدام بسیارمناسبی بود ولی کافی نیست.

لایحه جرایم رایانه ای نیزکه توسط قوه قضائیه تهیه وبه مجلس ارائه شده لازم است هرچه سریعتر توسط مجلس به تصویب برسد چون ضعف های قانونی وجود دارد که برخی از آنها باآن برطرف می شوند.

2)تشکیل وآموزش پلیس قضائی تشکیل پلیس قضایی متخصص برای کشف جرایم که منجر به آسیبهای اجتماعی می شوند از ضروریات است.

3)آموزش قضات و اختصاص شعب ویژه در دستگاه قضایی برای رسیدگی به جرایم اینترنتی

4)صدور پروانه کارشناسی برای کارشناسان جرایم سایبر کانون کارشناسان ومرکز امورمشاوران وکارشناسان قوه قضائیه باید درجهت تربیت کارشناس جرایم وآسیبهای سایبری وصدور پروانه برای آنها اقدام نماید.

5)اختصاص رشته یاحداقل اختصاص واحدهای درسی تحت عنوان«حقوق کیفری اطلاعات» در دانشکده های پلیس ودانشکده های حقوق سراسرکشور. جهت تربیت نیروهایی که درآینده لازم است باجرایم سایبری مبارزه کنند.

6)آموزش وکلا توسط کانون وکلا جهت دفاع ازحقوق آسیب دیدگان اجتماعی در مراجع قضایی.

7) تشکیل نهادهایی برای حمایت از بزه دیدگان فضای سایبر که می توان ازظرفیتهای نهادهایی مانندبهزیستی، شورای شهر، شهرداری و سازمانهای غیر دولتی برای این متضرر استفاده کرد.